Dierenmishandeling geen kans jaarupdate 2022-2023: 'LED: Snel en veilig dierenmishandeling opsporen'

Dankzij de steun van de donateurs en partners van Vrienden Diergeneeskunde kan het Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandling snel en veilig dierenmishandeling opsporen. Samen zetten wij ons in om geweld tegen dieren te voorkomen. In deze jaarupdate nemen we je mee in de ontwikkelingen die mogelijk zijn gemaakt door alle dierenliefhebbers die dit project een warm hart toedragen. 


Om dierenmishandeling duurzaam tegen te gaan richtte Nienke Endenburg, GZ-psycholoog en werkzaam bij de faculteit Diergeneeskunde, samen met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI) het ‘Landelijk Expertisecentrum Dierenmishandeling’ (LED) op. Dit in navolging van het LECK, het Landelijk Expertise Centrum Kindermishandeling. Wanneer dierenartsen zich zorgen maken over de toestand van een dier, kunnen zij via de beveiligde site van het LED het dossier voorleggen aan gespecialiseerde dierenartsen en forensische experts van het Nederlands Forensisch Instituut. Binnen 48 uur hebben dierenartsen duidelijkheid en gaan dieren zoals Lola een veilige toekomst tegemoet. Het LED werkt samen met het Nederlands Forensisch Instituut (NFI). In 2022 vierde het LED haar vijfjarig bestaan met een bijscholingsdag over dierenmishandeling bij het NFI.  

Grondige aanpak

‘Het Landelijke Expertisecentrum Dierenmishandeling heeft als concrete doelstelling dierenmishandeling grondig aan te pakken en op zowel korte als lange termijn te voorkomen’, vertelt Nienke Endenburg.  ‘Concreet betekent dit dat er jaarlijks vele mishandelde dieren direct geholpen kunnen worden, doordat de daders eindelijk betrapt en opgepakt kunnen worden. Hierdoor kunnen ze hun dieren niet langer kwellen. Het LED ondersteunt dierenartsen bij letselduiding op een snelle, betrouwbare en veilige manier. Door scholing creëert het LED groter maatschappelijk bewustzijn van dierenmishandeling en huiselijk geweld. En door middel van het verzamelen van data over de daders en hun dieren krijgen wij beter inzicht in het probleem van dierenmishandeling en de motieven van daders. Dit om hier ook op lange termijn iets aan de kunnen doen.’  

Expertpanel dierenmishandeling

Bij een vermoeden van dierenmishandeling kunnen dierenartsen (röntgen)foto’s uploaden en een formulier met kenmerken van het letsel insturen op de beveiligde website van het LED. Vervolgens gaat het expertpanel van het LED, bestaande uit forensische experts en gespecialiseerde dierenartsen en pathologen, de letsels duiden en aangeven of er in deze casus sprake is van dierenmishandeling of niet. Binnen 48 uur ontvangt de dierenarts een email met daarin de bevindingen en de conclusies van het onderzoek. Het expertpanel doet dus uitspraak over of er (waarschijnlijk) wél of geen sprake is van dierenmishandeling. ‘In de vijf jaar dat het LED bestaat zijn er zestig meldingen bij het LED gedaan’, aldus Endenburg. ‘In iets minder dan de helft van de gevallen was er sprake van dierenmishandeling. Als er sprake is van dierenmishandeling kan de dierenarts hier melding van maken door het meldpunt 144 te bellen. Het hele dossier met vragenlijst, (röntgen)foto’s en de brief van het expertpanel kan daar rechtstreeks ingediend worden.’  

Dierenleed voorkomen door scholing 
 

Een tweede taak van het LED is het voorkomen van dierenleed door scholing van dierenartsen, paraveterinairen en diergedragsdeskundigen. Het LED organiseert op aanvraag lezingen voor organisaties en instellingen die op allerlei manieren met dierenmishandeling te maken kunnen hebben. Op deze manier voorziet het LED ook in voorlichting en een vergroting van het bewustzijn van dierenmishandeling. Maar ook voor organisaties zoals Veilig Thuis worden lezingen gegeven om de relatie tussen dierenmishandeling en huiselijk geweld te verklaren.   

Endenburg: ‘Daarnaast kunnen dierenartsen zich inschrijven voor de keuzeweken Forensische Diergeneeskunde. In deze keuzeweken wordt er een mix van studenten Diergeneeskunde en dierenartsen gemaakt. De ervaring leert dat dit voor beide groepen een zeer leerzame ervaring is. Ook is er een Engelstalige cursus in de Summer School. Dit is de enige cursus Forensische Diergeneeskunde in Europa. Het LED heeft in 2021 ook een Webinar georganiseerd voor dierenartsen, paraveterinairen en diergedragsdeskundigen. In november 2022 was er een life bijscholingsdag op het NFI. Hier waren 45 dierenartsen en paraveterinairen aanwezig. Op deze wijze willen we de komende tijd de bij- en nascholing voor deze beroepsgroepen vormgeven.’

Publieksvoorlichting

Het LED wil daarnaast dierenleed voorkomen door publieksvoorlichting. Gevallen van dierenmishandeling worden niet alleen ontdekt door het zien van letsel, maar kunnen worden geconstateerd door (bijna) iedereen die regelmatig in aanraking komt met dieren. ‘Er kunnen andere dingen opvallen, zoals een hond die niet meer zo vaak buiten komt als eerst, schichtige reacties tijdens het aanhalen van dieren die eerst altijd opgewekt en vrolijk waren, of dieren die buiten worden gehuisvest onder erbarmelijke omstandigheden’, vertelt Nienke Endenburg. ‘Bij een vermoeden van dierenmishandeling is het belangrijk om hier een melding van te maken. Dit kan een grote stap zijn, en het is belangrijk dat burgers weten waar ze informatie kunnen inwinnen als ze het vermoeden hebben dat er mogelijk sprake is van dierenmishandeling, ook zonder hard bewijs. Op de site van het LED staat beschreven wat individuele burgers kunnen doen bij een vermoeden van dierenmishandeling.’ 

Het onderzoeksteam wil de partners en donateurs van het project hartelijk bedanken voor de steun. Strijd jij mee tegen dierenmishandeling? Steun het project 'Dierenmishandeling geen kans'!